Vijver aanleggen

Een vijver is een geweldige aanwinst voor je tuin. Maar een vijver aanleggen is een flinke klus die je zeker niet mag onderschatten. Wanneer je heb besloten dat je een vijver wilt, is het verstandig om je vooraf goed in te lezen, een gedetailleerd ontwerp te maken en een planning op te stellen. Een vijver aanleggen is namelijk een renovatie waarbij je gestructureerd te werk moet gaan om van het gewenste eindresultaat verzekerd te zijn. In deze blog leggen we stap voor stap uit hoe je de aanleg van een vijver het beste aan kunt pakken. 

Stappenplan voor een vijver aanleggen

Stap 1: Bepaal de juiste plek
Vooraf is het verstandig goed na te denken over wat de meest geschikte plek is om een vijver aan te leggen. Vragen die naar boven kunnen komen zijn:

• Waar heb ik elektriciteit in de buurt?
• Moet ik bomen en/of andere planten weghalen?
• Krijgt mijn vijver voldoende zonlicht?
• Heb ik voldoende ruimte over voor de afwerking van de vijver?
• Maak ik een opbouw of maak ik de vijver helemaal in de grond?
• Moet de bestrating nog worden aangepast?

Stap 2: Bedenk wat voor soort vijver je wilt
Wat betreft de afmetingen ben je natuurlijk grotendeels afhankelijk van de ruimte die je tot je beschikking heeft. Er zijn echter nog veel meer zaken om over na te denken. Wil je een plantenvijver of een visvijver? En als je vissen wilt, welke soorten wil je dan gaan houden? Het is heel belangrijk dit vooraf te bepalen. Als je bijvoorbeeld graag een Koivijver wilt, dan moet je er rekening mee houden dat deze minimaal anderhalve meter diep moet worden. Daarnaast stellen Koi zeer specifieke eisen aan hun leefomgeving. Voor de aanleg van een visvijver moet je tevens bedenken hoe je jouw vissen gaat beschermen tegen katten, reigers en andere bedreigingen.

We gaan in dit artikel uit van een vijver met vijverfolie. Je kunt ook een voorgevormde vijver aanschaffen; deze vergt wat minder werk bij de aanleg maar bied je niet de flexibiliteit dieje heb met vijverfolie. Met vijverfolie heb je namelijk alle vrijheid met betrekking tot de vorm, de afmetingen en de diepte die je jouw vijver wilt geven.

In principe kun je het hele jaar door een vijver aanleggen, maar we adviseren om hier in het vroege voorjaar mee te beginnen. Op de manier kun je na de aanleg direct opstarten en profiteren van een volledig groeiseizoen. Jouw vijverplanten kunnen zich dan meteen goed gaan ontwikkelen, en je kunt gelijk aan de slag met het creëren van een optimaal biologisch evenwicht. Midden in de zomer een vijver aanleggen is niet aan te raden; jouw vijver wordt dan meteen met hogere watertemperaturen geconfronteerd, terwijl de zuurstofplanten en goede bacteriën zich nog niet voldoende hebben ontwikkeld om de vorming van algen in de vijver tegen te gaan.

Zonder planning aan de slag gaan met je vijver aanleggen is niet aan te raden; dan zul je namelijk al snel vastlopen. Dat begint vaak al met het uitgraven van de vijver. Afhankelijk van de afmetingen en de diepte moet je straks een hoop grond kwijt. Bij een vijver met een inhoud van 1000 liter moet je zeker 1400 liter grond afvoeren. Bekijk daarom eerst wat de mogelijkheden zijn met betrekking tot het afvoeren van de grond.

Zorg dat je, voordat je daadwerkelijk aan de slag gaat, alles in huis heeft wat je nodig gaat hebben. Om zeker te weten dat je niets vergeet is het slim om een lijstje te maken. Zet daar in elk geval de volgende spullen op:

Gereedschappen:

• Steekspade
• Schop/bats
• Waterpas
• Lange meetlat
• Kruiwagen

Materialen:

• Wit zand
• Onderdoek
• Vijverfolie
• Kunststof paaltjes
• Randafwerking materialen

Voor de vijver zelf:

• Vijverpomp
• Vijverfilter
• Verlichting
• Vijverdecoratie
• Bacteriestarter
• Watertests
• Vijverplanten

Veel mensen zijn in deze fase geneigd om maar gewoon meteen te beginnen met het uitgraven van de vijver. Het is echter belangrijk om eerst de stand van het grondwater te controleren. Het kan namelijk zijn dat die dusdanig hoog is dat de kuil die je graaft vol loopt met grondwater; als dat gebeurt, moet je maatregelen treffen om de kuil droog te houden. Een lage grondwaterstand is in dit geval dus gunstig. Met behulp van een grondboor maak je een gat in de grond dat even diep is als het diepste punt van de vijver. Komt daar geen water in te staan, dan zit je goed.

Voordat je begint met graven kun je aan de hand van je ontwerp de omtrek van je vijver afbakenen. Onze Ecopic paaltjes lenen zich hier uitstekend voor! Nu kun je beginnen met graven. Wanneer je gebruik wilt maken van plateaus is het verstandig om eerst het meest ondiepe niveau te realiseren en vervolgens pas de dieper gelegen niveaus uit te graven. Wanneer je op deze manier te werk gaat, zullen de plateaus uiteindelijk ook mooier uitkomen.  Het is raadzaam om de vijver in een zo kort mogelijke tijd af te graven. Dit omdat de grond van de plateaus door regenval of uitdroging kan gaan afbrokkelen – en het herstellen hiervan kan erg lastig zijn. 

Voordat je vijverfolie gaat aanleggen adviseren we om een laag wit zand van ongeveer 10 cm op de bodem aan te leggen; dit helpt om grondwater via de zijkant af te voeren. Daar leg je dan een onderdoek overheen, om de rubberfolie of pvc vijverfolie te beschermen tegen doorkomende wortels. 

Bij het kiezen van de juiste vijverfolie is het van belang om goed naar de technische eigenschappen te kijken. Sommige vijverfolies zijn voorzien van lasnaden, andere weer niet. Een vijverfolie zonder lasnaden is beter om lekkages te voorkomen. Voor het berekenen van de hoeveelheid vijverfolie kun je de volgende formule gebruiken:

1. Lengte van de vijver + 2 X de diepte van de vijver + 100 cm voor de randafwerking
2. Diepte van de vijver + 2 X de diepte van de vijver + 100 cm voor de randafwerking

Door de uitkomsten altijd naar boven af te ronden, weet je zeker dat je geen vijverfolie tekort komt. Probeer bij het aanbrengen van de vijverfolie de plooien er zoveel mogelijk uit te halen. Ga niet met schoenen aan op de vijverfolie staan om te voorkomen dat deze kan beschadigen terwijl je bezig bent. Snij de vijverfolie die uitsteekt pas af als de randafwerking klaar en de vijver gevuld is.

Nu is het tijd om de randen van de vijver af te werken. De juiste vijverrand afwerking is grotendeels afhankelijk van de stijl die je wilt creëren. Je kunt bijvoorbeeld Ecolat randafwerking gebruiken om de vijverfolie overheen te slaan en vervolgens in te graven. Je kunt ook de eerder genoemde Ecopic paaltjes gebruiken, of turfblokken voor een natuurlijk ogende afwerking.

Je kunt nu de vijver gaan vullen. Omdat je dit met leidingwater doet, moet je er rekening mee houden dat dit nog niet alle stoffen bevat die noodzakelijk zijn voor een gezonde vijver. Het is daarom raadzaam om meteen een product toe te voegen om de GH-waarde (waterhardheid) te optimaliseren. Dit bevat mineralen die je vijverplanten nodig hebben om goed te kunnen groeien. Er bestaan ook zogeheten bacteriestarters, welke speciaal zijn ontwikkeld voor het opstarten van een nieuwe vijver. Deze producten helpen om de juiste biologische processen op gang te brengen, zodat er eerder leven mogelijk is in de vijver. Test na het toevoegen van een bacteriestarter de waterwaarden met een goede watertest om te evalueren hoe het ervoor staat. 

Wat de vijverpomp betreft is het belangrijkste dat je de juiste capaciteit kiest voor de grootte van jevijver. Lees je vooraf goed in over de verschillende soorten vijverpompen die er zijn en welk type je nodig heeft voor je vijver. Bij de aanschaf van een vijverfilter is de vijverinhoud ook van belang, evenals de visbezetting en hoe je het water terug de vijver in wilt laten lopen. Bereken ook hoeveel zon de vijver elke dag vangt; dit is namelijk bepalend voor het benodigde wattage van een UVC-filter.

We raden aan om een apart plan te maken voor je vijverplanten. Zorg dat je in elk geval voldoende zuurstofplanten plaatst; deze zorgen voor een mooie, heldere vijver en dragen bij aan een optimaal biologisch evenwicht.

Nu kun je de vijver verder gaan afwerken met bijvoorbeeld een waterfontein, vijverlichting en andere vormen van vijverdecoratie.

Pas wanneer je een goed biologisch evenwicht heeft gerealiseerd en de waterwaarden geen gevaarlijke pieken vertonen, kun je vissen in de vijver introduceren.